English
Trong những năm gần đây, giáo dục STEAM đang trở thành xu hướng đổi mới mạnh mẽ trong các trường học, đặc biệt là ở bậc tiểu học. Sự kết hợp giữa Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học (STEAM) mang đến cho học sinh không chỉ kiến thức liên môn mà còn phát triển khả năng sáng tạo, tư duy và cảm xúc xã hội. Trong đó, môn mỹ thuật tiểu học giữ vai trò quan trọng, tạo nền tảng để học sinh bộc lộ cá tính, tưởng tượng và kết nối kiến thức qua từng sản phẩm nghệ thuật. Cùng KidsEdu tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Giáo dục STEAM và lý do vì sao nên áp dụng trong môn mỹ thuật
Giáo dục STEAM là cách dạy học tích hợp, giúp học sinh vận dụng kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau để giải quyết một vấn đề thực tiễn. Khi đưa STEAM vào môn mỹ thuật tiểu học, bài học không chỉ dừng lại ở việc vẽ tranh hay làm đồ thủ công mà trở thành hành trình khám phá, thiết kế và sáng tạo sản phẩm có ý nghĩa.
Mỹ thuật giúp học sinh rèn luyện khả năng quan sát, tưởng tượng và thể hiện cảm xúc. Kết hợp với các yếu tố khoa học và kỹ thuật, sản phẩm mỹ thuật tiểu học trở nên phong phú hơn, đồng thời giúp học sinh hiểu sâu hơn về mối liên hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống xung quanh.
Tiến trình giáo dục STEAM trong môn mỹ thuật tiểu học
Khi triển khai STEAM trong môn mỹ thuật tiểu học, giáo viên có thể tổ chức bài học theo 6 bước cơ bản dưới đây. Mỗi bước là một mắt xích quan trọng, dẫn dắt học sinh từ việc đặt câu hỏi đến tự tay tạo ra sản phẩm.
1. Xác định vấn đề
Giáo viên đưa ra một tình huống gần gũi với học sinh như: “Làm đồ dùng học tập từ vật liệu tái chế” hay “Trang trí lớp học chuẩn bị cho lễ hội”. Qua đó, học sinh được đặt vào vai người giải quyết vấn đề bằng các ý tưởng nghệ thuật.
2. Nghiên cứu và tìm hiểu
Học sinh tìm hiểu kiến thức liên quan đến màu sắc, chất liệu, bố cục trong mỹ thuật tiểu học, đồng thời nghiên cứu thêm về vật liệu, cách thiết kế sản phẩm, từ đó hiểu được các yêu cầu cần đạt.
3. Phát triển ý tưởng
Học sinh lên ý tưởng bằng bản vẽ phác thảo hoặc mô tả miệng. Giáo viên khuyến khích học sinh trình bày suy nghĩ một cách tự do, sáng tạo và không giới hạn hình thức thể hiện.
4. Thiết kế và tạo sản phẩm
Đây là giai đoạn học sinh bắt tay vào làm sản phẩm thực tế. Các em được sử dụng kéo, keo dán, giấy, màu vẽ, vải vụn… để tạo nên những tác phẩm thủ công 2D hoặc 3D theo cách riêng. Trong quá trình làm, học sinh học cách phối hợp, phân chia công việc nếu làm theo nhóm.
5. Kiểm tra và điều chỉnh
Sau khi hoàn thành, học sinh quan sát lại sản phẩm để đánh giá độ chắc chắn, tính thẩm mỹ và khả năng sử dụng. Nếu cần, các em sẽ điều chỉnh, hoàn thiện sản phẩm theo góp ý của bạn bè và thầy cô.
6. Trình bày và chia sẻ
Học sinh giới thiệu sản phẩm trước lớp, nêu ý tưởng, cách làm và thông điệp muốn gửi gắm. Đây cũng là cơ hội để rèn luyện kỹ năng thuyết trình, tự tin thể hiện bản thân.
Lợi ích của việc áp dụng STEAM trong môn mỹ thuật tiểu học
Khơi dậy sự sáng tạo
Mỗi học sinh đều có một thế giới tưởng tượng riêng. Khi áp dụng STEAM vào mỹ thuật tiểu học, các em không chỉ “làm theo hướng dẫn” mà được tự do sáng tạo, đưa ra ý tưởng mới và biến chúng thành sản phẩm cụ thể.
Rèn luyện kỹ năng sống
Từ cách lựa chọn vật liệu đến quá trình làm việc nhóm, học sinh học được sự kiên nhẫn, khả năng hợp tác, chia sẻ và đưa ra quyết định. Những kỹ năng này rất cần thiết cho cuộc sống sau này.
Gắn kết kiến thức với thực tiễn
Thay vì học kiến thức rời rạc, STEAM giúp học sinh hiểu cách các môn học liên kết với nhau. Khi vẽ poster bảo vệ môi trường hay thiết kế mô hình ngôi nhà mơ ước, các em không chỉ dùng kiến thức mỹ thuật tiểu học mà còn vận dụng hiểu biết từ môn Tự nhiên – Xã hội, Toán học hay Công nghệ.
Nuôi dưỡng cảm xúc tích cực
Mỗi sản phẩm là một phần cảm xúc của học sinh. Việc hoàn thiện và được công nhận sản phẩm giúp các em thêm tự tin, yêu thích học tập, đồng thời hình thành phẩm chất như yêu cái đẹp, có trách nhiệm với cộng đồng.
Gợi ý một số chủ đề STEAM phù hợp với mỹ thuật tiểu học
Dưới đây là một số chủ đề gần gũi, dễ triển khai và có thể tích hợp kiến thức từ nhiều môn học:
- Thiết kế hộp quà từ bìa cứng đã qua sử dụng
- Vẽ tranh tuyên truyền bảo vệ động vật hoang dã
- Làm đồ chơi từ vật liệu tái chế
- Tạo mô hình lớp học tương lai
- Trang trí túi vải với thông điệp “Nói không với túi nilon”
Mỗi chủ đề đều mang trong mình thông điệp tích cực và cơ hội để học sinh được khám phá, thử nghiệm và tỏa sáng.
STEAM không phải là điều gì quá xa lạ hay phức tạp. Khi được vận dụng đúng cách, mô hình này giúp các tiết học mỹ thuật tiểu học trở nên sống động, thiết thực và truyền cảm hứng. Giáo viên chính là người dẫn đường, giúp học sinh khám phá khả năng sáng tạo, kết nối nghệ thuật với khoa học, và quan trọng nhất – giúp các em tìm thấy niềm vui trong học tập.
Đưa STEAM vào mỹ thuật tiểu học không chỉ là một phương pháp mới mà còn là cách để giáo dục toàn diện, nuôi dưỡng thế hệ học sinh biết tư duy, biết cảm nhận và biết hành động.
>> Xem thêm: Các hình thức tích hợp giáo dục nghệ thuật trong STEAM
