Net Zero là gì?
Net Zero (phát thải ròng bằng 0) là trạng thái cân bằng giữa lượng khí thải carbon phát ra và lượng khí thải được hấp thụ hoặc loại bỏ khỏi khí quyển. Điều này có nghĩa là bất kỳ lượng khí thải nào được tạo ra đều phải được bù đắp bằng các giải pháp như trồng cây, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc công nghệ thu giữ carbon. Đây là mục tiêu toàn cầu nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và bảo vệ hành tinh cho các thế hệ tương lai.

Báo cáo mới nhất 2021 của ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) cho biết thế giới cần giảm lượng phát thải khí nhà kính về 0 (zero) trước năm 2050, nhằm kiểm soát nhiệt độ trung bình toàn cầu tăng không quá 1,5°C, tránh các thảm họa khí hậu tàn khốc và không thể đảo ngược.
Do vậy, mục tiêu “phát thải ròng bằng 0” (net-zero) là một trong những chủ đề thảo luận chính tại Hội nghị lần thứ 26 về biến đổi khí hậu của Liên Hiệp Quốc (COP26) năm 2021. Hiểu ngắn gọn, Net Zero là đạt được sự cân bằng giữa lượng khí nhà kính phát thải vào khí quyển và lượng được hấp thụ tại một giai đoạn bất kỳ.
Đến nay, có 137 quốc gia, đại diện cho 88% tổng lượng phát thải thế giới, gồm các nước phát thải lớn như Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ đã cam kết hoặc hướng tới mục tiêu net-zero. Mỗi quốc gia tự đặt ra mốc thời gian để đạt mục tiêu này, phần lớn là vào năm 2050, một số ít ngoại lệ vào năm 2035 và muộn nhất vào năm 2070. Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đưa ra cam kết Net Zero cho Việt Nam vào năm 2050.
Giáo dục – “chìa khoá” để đạt được mục tiêu Net Zero
Giáo dục đóng một vai trò thiết yếu trong việc hiện thực hóa mục tiêu Net Zero, bởi nó tạo ra nhận thức, kỹ năng và trách nhiệm cộng đồng trong việc giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ hành tinh. Dưới đây là các khía cạnh chính về mối liên kết giữa giáo dục và Net Zero:
1. Giáo dục nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu và Net Zero
Giáo dục giúp trẻ em và người lớn hiểu rõ hơn về biến đổi khí hậu, nguyên nhân của phát thải khí nhà kính, và tại sao Net Zero lại quan trọng. Thông qua các chương trình học và chiến dịch cộng đồng, mọi người có thể nhận thức rõ hơn về cách mỗi hành động cá nhân góp phần vào việc giảm lượng khí thải toàn cầu.

2. Trang bị kỹ năng và kiến thức thực tế
Giáo dục STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, và Toán học) đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp các công cụ và kỹ năng để tìm hiểu và áp dụng công nghệ sạch, như năng lượng mặt trời và xe điện. Khuyến khích học sinh tham gia các dự án thực tế như thiết kế nhà năng lượng tái tạo, tái chế nhựa, hoặc đo lường lượng phát thải carbon cá nhân
3. Tạo động lực để thay đổi hành vi
Giáo dục khuyến khích sự thay đổi trong cách con người sử dụng năng lượng và tài nguyên thông qua các chương trình giáo dục hướng đến việc giảm tiêu thụ năng lượng và áp dụng lối sống thân thiện với môi trường, dạy trẻ em và gia đình cách tái chế, sử dụng lại các tài nguyên và giảm thiểu lãng phí.
Net Zero không chỉ là một mục tiêu mà còn là một hành trình dài hạn. Để đạt được điều này, cần sự phối hợp toàn cầu, từ chính phủ, doanh nghiệp đến từng cá nhân. Các tổ chức quốc tế như UNESCO và UNFCCC đã nhấn mạnh rằng giáo dục là chìa khóa để đạt được các mục tiêu khí hậu. Đặc biệt, Giáo dục Biến đổi Khí hậu (Climate Change Education) được đưa vào Thỏa thuận Paris như một phần quan trọng để khuyến khích cộng đồng toàn cầu hành động.
Giáo dục không chỉ cung cấp kiến thức mà còn tạo động lực và sức mạnh để thay đổi, đóng góp quan trọng vào hành trình đạt được Net Zero một cách bền vững.